Prosięta narażone są na szereg chorób o pochodzeniu zarówno zakaźnym, jak i niezakaźnym – bardzo często wynikają one z niewłaściwych warunków sanitarnych, w jakich zwierzęta te są przechowywane. Choroba obrzękowa prosiąt, kokcydioza oraz zakaźne martwicowe zapalenie jelit to tylko jedne wielu, na które mogą zachorować.
Choroba obrzękowa u prosiąt
Choroba obrzękowa dotyka przede wszystkim prosiąt w ciągu dwóch pierwszych tygodniu po zaprzestaniu karmienia przez matkę. Wywoływana jest przez nadmierny rozwój bakterii Escherichia coli, która atakuje m.in. jelita, tkankę podskórną i mózg. U zarażonego prosięcia możemy zaobserwować obrzęk okolic powiek oraz nosa.
Pierwszymi objawami choroby obrzękowej są biegunka oraz zmniejszony apetyt (lub też zupełny jego brak). Stopniowo postępuje również niedowład kończyn, a także problemy z oddychaniem.
Śmiertelność zwierząt zarażonych bakterią Escherichia coli jest bardzo wysoka. Nieraz możemy zaobserwować padnięcie prosięcia, które nie wykazywało wcześniej żadnych objawów chorobowych.
Do wystąpienia choroby obrzękowej najczęściej przyczyniają się problemy trawiennie po przyjęciu paszy, do której młode prosięta nie są przyzwyczajone. Nagła zmiana sposobu żywienia sprawia, że zwierzęta w pierwszych dwóch tygodniach od odsadzenia są bardziej narażone na zarażenie.
Prosiętom w tym okresie warto podawać surowce o pochodzeniu zwierzęcym – w szczególności produkty mleczne, a także mączkę rybną i suszoną rozpyłowo plazmę krwi. Wyjątkowo ważna będzie tu wysoka jakość podawanych produktów – powinny być one poddawane np. obróbce termicznej, aby stały się łatwiejsze do strawienia przez nieprzyzwyczajony żołądek młodego zwierzęcia.
Istotna będzie też ilość białka w paszy. Nie powinno być ono podawane w nadmiarze, ponieważ trudne do strawienia, może zalegać w jelitach. Stanie się wówczas pożywką dla szkodliwych bakterii, które sprzyjają namnażaniu się szczepów Escherichia coli w jelitach.
Aby zapewnić prosiętom prawidłowe warunki życia w pierwszych dwóch tygodniach od odsadzenia, należy pamiętać o tym, aby ich nie przekarmiać. Najlepszym rozwiązaniem jest tutaj danie zwierzętom stałego dostępu do paszy, którą będą mogły pobierać w zależności od swoich potrzeb. Ważne jest również dodawanie do paszy specjalnych probiotyków, których skład oparty jest na kwasie mlekowym – preparaty te pomogą w wytworzeniu odpowiedniej mikroflory jelitowej.
Biegunki u prosiąt ssących i odsadzonych
Biegunki u prosiąt mogą mieć szereg różnych przyczyn – są to zarówno czynniki zakaźne, jak i niezakaźne. Szacuje się, że biegunka może zwiększyć śmiertelność prosięcia z blisko 2,5% do około 8,5%, a w wyjątkowo drastycznych okolicznościach – nawet do kilkudziesięciu procent (Pejsak, Truszczyński, 2005).
Poważne choroby prosiąt, których efektem jest biegunka, bardzo często wynikają z niewłaściwych warunków sanitarnych. Głównymi przyczynami padnięcia, są tu niewłaściwe warunki przechowywania zwierząt, w tym: za niska temperatura w kojcach, brak higieny oraz nieodpowiednie żywienie.
W przypadku prosiąt ssących do jednej z najczęstszych chorób, których efektem jest biegunka, należy kokcydioza. Zapadają na nią przeważnie zwierzęta w wieku od około 5 do 21 dni. Zachorowalność na kokcydiozę jest szczególnie wysoka – może wynosić ona nawet do 100% w miocie, z czego aż 20% osobników narażona jest na padnięcie. Głównym objawem jest tutaj biegunka (czasem w połączeniu z wymiotami). Jej efektem jest spory spadek masy ciała i wycieńczenie organizmu. Najważniejszymi czynnościami, które mogą ograniczyć zarażanie się prosiąt kokcydiozą, są systematyczne zabiegi sanitarne, jakie należy przeprowadzać w miejscu przebywania zwierząt.
Inną groźną chorobą u prosiąt jest zakaźne martwicowe zapalenie jelit. Występuje ono zazwyczaj w czasie pierwszego tygodnia życia i objawia się biegunką o szczególnie ostrym przebiegu. W kale zwierzęcia często możemy zauważyć krew. Prosięta zarażają się od matki lub też w wyniku kontaktu ze ściółką, która nie jest utrzymywana w prawidłowych, higienicznych warunkach. Aby uchronić zwierzę przed zapadnięciem na martwicowe zapalenie jelit, warto podać maciorze szczepionkę skojarzoną z kolibakteriozą. Aplikuje się ją na 6 tygodni przed porodem, a następnie drugą dawkę – na 2 lub 3 tygodnie przed. Należy również dbać o warunki sanitarne, w jakich przechowywane są zwierzęta.