VETSORB D
Immobilizuje szerokie spektrum mykotoksyn, posiada podwyższoną skuteczność w stosunku do Deoksyniwalenolu. Tą mykotoksyną zanieczyszczone są głównie zboża, szczególnie pszenica, żyto, pszenżyto, owies oraz kukurydza.
VETSORB M
Immobilizuje szerokie spektrum mykotoksyn, posiada podwyższoną skuteczność w stosunku do Zearalenonu. Mykotoksyna ta powoduje poważne zaburzenia w układzie rozrodczym zwierząt.
Mykotoksyny, to inaczej toksyny grzybowe. Mykotoksyny powstają w wyniku działania szoku hydrotermicznego na zarodniki grzybowe i rozwijają się na wegetujących roślinach, np. zbożach, które są wykorzystywane jako składniki pokarmu ludzi i zwierząt. Intensywny rozwój grzybów i akumulacja toksyn w ziarnach roślin stanowi poważne zagrożenie dla prawidłowego rozwoju zwierząt. Człowiek, jako konsument produktów odzwierzęcych, jest również narażony na szkodliwe oddziaływanie mykotoksyn. Wiele produktów spożywczych, takich jak przetwory zbożowe (mąka, pieczywo), orzeszki arachidowe, owoce i warzywa, które stanowią elementy diety człowieka, również mogą być zanieczyszczone toksynami grzybowymi.
Podział mykotoksyn – z punktu widzenia praktyki rolniczej
- Grupa 1 - mykotoksyny powstające w wyniku chorób roślin przed żniwami. Wytwarzane są przez szczepy grzybów fitopatogennych, głównie z rodzaju Fusarium, pasożytujących na żywych organizmach. Do tej grupy należą następujące mykotoksyny: Deoksyniwalenol, T-2, Zearalenon.
- Grupa 2 - myktoksyny powstające w trakcie niewłaściwego przechowywania ziarna zbóż i nasion roślin oleistych. Wytwarzane przez grzyby saprotroficzne, pasożytujące na szczątkach organizmów martwych (głównie z rodzaju Aspergillus i Penicillum). Do tej grupy należą następujące mykotoksyny: Aflatoksyna, Ochratoksyna A, Patulina.
Skutki spożywania mykotoksyn
Głównym problemem hodowców są przede wszystkim mykotoksykozy, czyli choroby wywołane przez mykotoksyny. Spożycie mykotoksyn wraz z paszą lub żywnością może mieć bardzo negatywne skutki, gdyż wykazują one działania:
- mutagenne – powodujące zmianę materiału genetycznego, a więc kodu DNA,
- estrogenne – hamujące rozwój komórek jajowych,
- kancrogenne - powodujące powstawanie nowotworów,
- teratogenne – powodujące wady rozwoju płodu,
- immunosupresyjne – hamujące wytwarzanie przeciwciał i komórek odpornościowych,
- nefrotoksyczne – powodujące uszkodzenie nerek,
- dermatoksyczne – wpływające negatywnie na stan skóry,
- hepatotoksyczne – działające szkodliwie na wątrobę,
- neurotoksyczne – powodujące uszkodzenie układu nerwowego.
Zatrucie mykotoksynami może doprowadzić do rozwoju wielu chorób, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci.
Objawy mykotoksykoz u zwierząt
Mykotoksyny do organizmu zwierzęcego dostają się wraz z paszą lub z powietrzem (inhalacyjnie). Wszystkie mogą wywoływać u zwierząt zatrucia ostre, podostre lub przewlekłe. Każdy rodzaj mykotoksyn posiada charakterystyczne dla swojego działania objawy:
- Trichotoceny, deoksyniwalenol - wywołują wymioty, wewnętrzne krwawienia, podrażniają skórę i uszkadzają układ krwiotwórczy.
- Metabolity zearalenonu - wykazują działanie estrogenne. U loch, w wyniku zatrucia tą toksyną, ulega zaburzeniu cykl płciowy. Efektem tego są problemy z zapłodnieniem, lochy rodzą mniejsze mioty, mogą wystąpić częste poronienia. Przypuszcza się, że zearalenon może sprzyjać wystąpieniu bezmleczności poporodowej u loch. Toksyna ta, przedostaje się również do mleka, czego efektem jest wystąpienie mykotoksykozy u prosiąt.
- Ochratoksyny - skutkują nefropatią (zaburzeniem chorobowym nerek o różnym podłożu).
- Aflatoksyny - z reguły powodują pierwotne nowotwory wątroby, przyczyniają się do jej uszkodzenia i przerostu kanalików żółciowych.
- Fumonizyny - mykotoksyny, które uszkadzają komórki układu nerwowego i przyczyniają się do powstawania gąbczastości mózgu u zwierząt. Mogą też powodować ślepotę całkowitą lub częściową, a u niektórych gatunków zapalenie płuc lub nowotwory wątroby.
Mykotoksyny - w pokarmach dla zwierząt
Ziarno zbóż jest najczęściej podstawowym surowcem wykorzystywanym do produkcji pasz dla zwierząt i musi charakteryzować się określonymi parametrami. Przede wszystkim ziarna muszą posiadać odpowiedni poziom czystości mikrobiologicznej. Jeśli mieszanki paszowe dla zwierząt są przygotowane z zainfekowanego mykotoksynami ziarna, będą miały negatywny wpływ na wyniki w hodowli zwierząt gospodarskich.
Dyrektywy Komisji Europejskiej dotyczące zawartości mykotoksyn w paszach podają w większości przypadków poziomy graniczne, które są jedynie zaleceniem, a nie są obowiązującym aktem prawnym. Wyselekcjonowanie ziarna zbóż, aby poziom mykotoksyn był w nich niski, jest bardzo trudne i kosztowne. Zdarzają się wilgotne lata, kiedy surowiec ma przekroczoną kilkakrotnie zawartość mykotoksyn. W związku z tym wykonywane są zabiegi niwelujące poziom mykotoksyn w paszach.
Czy można wyeliminować porażenie mykotoksynami u zwierząt?
Ze względu na kontekst ekonomiczny oraz technologiczny, optymalnym rozwiązaniem immobilizacji toksyn grzybowych jest stosowanie skutecznych detoksykantów, wprowadzanych do organizmów zwierząt wraz z paszą. W ostatnich latach wykonano wiele badań nad zastosowaniem różnego rodzaju preparatów pochodzenia nieorganicznego do detoksykacji.
Dobrymi detoksykantami okazały się być naturalne sorbenty mineralne zbudowane z krzemianów oraz glinokrzemianów. Odznaczają się wysoką czystością oraz wytwarzane są zgodnie ze standardami paszowymi norm europejskich. Daje to gwarancję produktów w pełni bezpiecznych.
Jednak dotychczas, jedną ze słabszych stron sorbentów naturalnych, było ich wybiórcze działanie. Wykazywały skuteczność głównie w stosunku do aflatoksyny, która jest stosunkowo najłatwiejszą toksyną do immobilizacji.
Innowacyjna i skuteczna immobilizacja mykotoksyn
W oparciu o wieloletnie badania przeprowadzone w laboratoriach firmy CERTECH, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz Państwowego Instytutu Weterynaryjnego w Puławach powstały innowacyjne preparaty na mykotoksyny, które kompleksowo immobilizują mykotoksyny.
Badania pokazały, że nie wszystkie glinokrzemiany wykazują jednakową efektywność. Ich działanie jest zdeterminowane nie tylko przez zawartość substancji czynnej, ale także przez pochodzenie, kompletny skład mineralny i technologię obróbki. Nazwy handlowe tych preparatów na mykotoksyny to Vetsorb D i Vetsorb M.
Innowacyjne receptury posiadają szeroki zakres detoksykacyjny, dzięki czemu pozwalają eliminować w bardzo dużym stopniu mykotoksyny, takie jak: Deoksyniwalenol, Zearelenon, Toksyna T-2 (HT2), Aflatoksyna, Ochratoksyna A, Fumonizyna.
Skuteczne preparaty na mykotoksyny
Vetsorb D to wielofunkcyjny sorbent mykotoksyn, o podwyższonej skuteczności w odniesieniu do deoksyniwalenolu. Preparat złożony wyłącznie z dwóch komponentów. Jego unikatowa receptura pozwala uzyskać sorpcję szerokiego spektrum mykotoksyn, w tym Deoksyniwalenolu na poziomie około 70 %.
Vetsorb M - preparat złożony z czterech komponentów sorpcyjnych. Immobilizuje wszystkie mykotoksyny, przy czym na szczególną uwagę zasługuje wysoki poziom absorpcji toksyn takich, jak: Zearalenon (do 80%) - mykotoksyny odpowiedzialnej za zaburzenia pracy układu rozrodczego u zwierząt; oraz T2 i Ochratoksyna. Preparat, dzięki zawartości montmorillonitu, dodatkowo wpływa pozytywnie na gospodarkę wodną w organizmach zwierzęcych.
